Stresująco mało wody

Według Głównego Urzędu Statystycznego Polska klasyfikuje się na 24 miejscu w Unii Europejskiej pod względem odnawialnych zasobów słodkiej wody przypadających na jednego mieszkańca. Z danych wynika, że zasoby wodne w Polsce są relatywnie niewielkie, a dodatkowo cechuje je zmienność sezonowa i zróżnicowanie obszarowe.

W blisko połowie krajów UE zasoby świeżej wody są niepokojąco niskie (poniżej 3000 m3 na osobę), w tym w Polsce, na Malcie, Cyprze i w Czechach są poniżej poziomu bezpieczeństwa wodnego. Wielkość odnawialnych zasobów wody słodkiej przypadająca na jednego mieszkańca Polski wynosi niecałe 1600 m³ na mieszkańca, co wskazuje na zagrożenie stresem wodnym. Według ONZ granicą, poniżej której kraj uznaje się za zagrożony takim niedoborem wody, jest 1700 m³ na mieszkańca.

Czołówkę europejską jeśli chodzi o odnawialne zasoby słodkiej wody w przeliczeniu na jednego mieszkańca są: Chorwacja (28800 m³ na mieszkańca) Finlandia (20000 m³ na mieszkańca) oraz Szwecja (19300 m³ na mieszkańca). Do pierwszej europejskiej piątki zaliczamy dodatkowo Łotwę (18900 m³ na mieszkańca) i Słowenię (15500 m³ na mieszkańca).

Ostatnią piątkę w Unii Europejskiej otwiera Rumunia (2000 m³ na mieszkańca), kolejno Polska (1600 m³ na mieszkańca), Czechy (1500 m³ na mieszkańca), Cypr (400 m³ na mieszkańca) a stawkę zamyka Malta (200 m³ na mieszkańca).

Stopień zapotrzebowania na wodę określa m.in. Wskaźnik Wykorzystania Wody plus (Water Exploitation Index plus - Wskaźnik celów zrównoważonego rozwoju UE, odpowiadający globalnemu wskaźnikowi - Poziom stresu wodnego (niedoboru wody)) , który pokazuje, jaki odsetek odnawialnych zasobów wodnych jest wykorzystywany na danym obszarze. W większości krajów UE wskaźnik ten kształtuje się na stosunkowo niskim poziomie (za wysoki uznawany jest poziom przekraczający 20 procent).

W Polsce wskaźnik wynosi 6,87 proc. i chociaż wzrósł w porównaniu z 2010 r. (kiedy wynosił 5,62 proc.), to nadal jest niższy niż przeciętny w UE (8,39 proc., a w 2010 r. 6,30 proc.). Wskaźnik ten nie uwzględnia jednak nierównomiernego rozkładu przestrzennego i sezonowego zasobów, i nie odzwierciedla występujących w wielu regionach Europy niedoborów wody - informuje GUS.

W raporcie „Polska na drodze zrównoważonego rozwoju” dodano także, że w Polsce głównym źródłem zaopatrzenia gospodarki narodowej są wody powierzchniowe. Ich pobór w 2019 r. wyniósł 7,4 km³ i pokrył 80 procent potrzeb (głównie produkcyjnych w przemyśle), podczas gdy pobór wód podziemnych wyniósł 1,8 km³. Równocześnie zużyto 8,8 km³ wody.

Od wielu lat rozkład poboru wody przez poszczególne sektory gospodarki nie ulega istotnym zmianom. Największym zużyciem wody charakteryzuje się przemysł, na który przypada 70 procent wykorzystanej wody; 20 procent zużywane jest przez gospodarkę komunalną, a kolejne 10 procent wykorzystywane jest na potrzeby nawodnień w rolnictwie i leśnictwie oraz do napełniania i uzupełniania stawów rybnych.